10 năm là khoảng thời gian chưa dài và cũng không ngắn của một cuộc hôn nhân. Tình yêu ấy là mối tình khăng khít vào sinh ra tử mới cùng nhau thề nguyền trọn kiếp. Cả hai cùng nghĩ rằng chỉ cần sống bên nhau thì ba có sức khỏe sẽ gánh vác lo được cho vợ con. Hai bàn tay trắng về sống bên nhau là hạnh phúc. Bên nội có bác sinh đôi cùng ba, giống nhau như hai giọt nước, nhưng tính cách hai người khác hẳn, ngày ấy nghe nội nó kể lại, ba nó sinh trước nhưng phải làm em. Do tục ở quê nếu anh em đi chơi cùng nhau thì em đi trước anh đi sau. Vậy là cứ theo ngôi thứ vậy.
Hai anh em cùng đã có gia đình, nhưng tư tưởng trọng nam kinh nữ đã ăn sâu vào đời này qua đời khác. Lần mang thai nào ba cũng mong mẹ đẻ con trai. Ấy vậy mà qua 5 lần mang thai và sinh nở bà vẫn sinh con 1 bề đều là có con gái, 9 năm bên nhau ông bà cho chào đời lần lượt 5 con gái. Trong khi nhà bác lại sinh được 2 cháu trai. Tất nhiên là hai cháu trai luôn được thiên vị hơn con gái phía ba nó. Lúc đầu tuy bị bên nội nói nhưng ba vẫn một mực yêu thương các con gái, nhưng thực sự trong lòng ba thường có nỗi buồn xa xăm. Đôi khi nhìn nó ông lại bảo: ước gì mạ sinh con là con trai.
Điều này đã làm nó ý thức được rằng trong lòng ba luôn khát khao có một đứa con trai. Còn mẹ, mỗi ngày bà thường ít làm việc vặt và hay giao cho chị em nó làm, từ người hài hước bà trở nên người ít nói. Ba nó vẫn rất mừng khi con gái học giỏi, năm đó hai chị em chúng nó đã vào học lớp 3.
Đôi lúc cũng phải bỏ học để đi bán mật giúp mạ, nhưng hai chị em thường xuyên tự học, nếu không đi học ngày hôm đó tự xem bài và giải hôm sau lên trình bày và xin nghĩ. Có tuần chúng nó phải thay phiên nhau nghỉ học để đi chợ. Mùa đông, ba hay ngồi tâm sự bên bếp lửa ông nói con ông sau này sẽ thoát ly hết không ở đây đâu.
Chắc do chứng kiến anh em đồng đội chiến trường ra đi trong phút chốc dưới làn bom đạn của địch, nên ông cũng không nặng lòng nhiều lắm, nhưng những lần gia đình nội có việc gần như một mình ba tới vì ba là đàn ông, con gái và mẹ ít tới, rồi cũng đến lúc hành trình tìm kiếm cho kỳ được con trai bắt đầu.
Mẹ gần như sợ rằng chồng sẽ bỏ mình và con gái nếu không có con trai nên bà thường nghi ngờ mỗi lúc ba vắng nhà. Cuộc tranh cãi ngày càng nặng nề hơn, để minh chứng cho điều vẫn một lòng với vợ con, hai ông bà tìm thầy, xem sách và tính toán để đẻ cho được con trai, nhưng với ba không nặng nề lắm thì với mẹ càng ngày khao khát có con trai càng rõ rệt, mạ ý thức rằng sợ ba sẽ bỏ và phải ôm 5 đứa con gái quay về quê ngoại sinh sống. Từ việc đồng áng chỉ có ba và các con làm, bà không biết làm, việc chợ búa bà giao phó cho nó và gần như tin tưởng nó tuyệt đối. Nó tập đi được xe đạp, nên cũng đỡ vất vả trừ những lần xe bị thủng lốp, coi như hôm đó phải đi bộ. Nó học kỹ năng nói chuyện nhiều hơn để thành công trong bán hàng. Với nó lúc đó dù có đội mật đi bán dạo hay chợ xa bao nhiêu cũng đi cho kỳ được. Chỉ cần ba mẹ sống bên nhau hạnh phúc. Nó làm việc gì nặng nhọc bao nhiêu cũng được, từ làm ruộng cho đến đi chợ nó như cái máy chỉ cần gia đình có tiếng cười.
Được mẹ sắp xếp, cơm thường phải dọn hai mâm, ba nó riêng một mâm, còn mấy mẹ con một mâm, ngồi vào mâm cơm khi nào người lớn cầm đũa thì chúng nó mới được cầm, có khi đang ăn nếu thấy ba đã ăn xong đứng dậy thì chị em nó phải bỏ bát và dọn mâm cho ba trước, mời nước, lấy tăm. Nhưng không hiểu sao cuộc sống thưa tiếng cười dần. Cho đến một ngày nó đọc được bài thơ của mẹ, bà viết khi chúng nó đi học:
Mười bốn năm qua cả cuộc đời (yêu 4 năm tại chiến trường)
Tình yêu sâu nặng lắm anh ơi
Nhớ sao hết những ngày xưa ấy
Hai đứa ôm ấp cả mối tình
Anh vì em anh thôi công tác
Em vì anh em bỏ nghành nghề
Thương nhau giữ trọn niền chung thủy
Về sống bên nhau hơn được vàng
Em sinh năm đứa con ra đó
Là cả tinh anh cả máu em
Hai đứa trải qua bao cay đắng
Khổ sở mãi cho đến bây giờ
Này anh! Sao anh không nhớ
Rau má cháo húp chung một nồi
Cháo khoai ăn mãi vẫn không thôi
Mới hai năm nay đời tương đối
Có bát cơm ăn có tấm chăn
Thế sao không nhớ những chặng đường
Anh yêu em lắm em vấn vương
Chỉ một phút giây anh phá vỡ
Cả mối tình xưa cả cuộc đời.
Trong suy nghĩ của mẹ ba đã có lỗi gì đó.
5h chiều hôm đó, hai chị em đi học, lúc ngồi trong lớp, nó cứ cảm thấy lòng không yên, đợi tan trường và chạy về nhà thì thấy mẹ nó đã năm ngất lịm dưới sàn nhà.
Chị em nó bị thôi học từ đó.
