.jpg)
“Nứa xuống sông không dập thì gãy/ Gái chồng bỏ không vạy thì vò.” - ST
… Và cứ bạn gái nào lấy chồng đều phải cắn răng chịu đựng, chịu vì con, chịu vì danh dự bố mẹ sợ tai tiếng cho dòng họ là bị chồng bỏ!
Cứ thế vòng luẩn quẩn của người phụ nữ trong xã hội trọng nam kinh nữ các bé gái lớn, trau chuốt để có tâm chồng nàng chị đi nàng dì mới lớn.
Quê mình có một vài gia đình chỉ sắm một đôi hoa tai khoảng 1 chỉ vàng mẹ gả chị đi, khi cưới xong lại cởi ra cất vào tủ chờ ngày em lớn, gọi là của hồi môn hờ. Về nhà chồng con gái có bị hất hủi cũng phải cắn răng, không có của hồi môn bị đánh bố mẹ chồng khinh thương cam chịu.
Để được yên thân thì cam chịu làm lụng cày cuốc đi cửa sau mà vào, hở ra là bị nói không có của hồi môn mà to tiếng cái nổi gì?
Bạn mình ngày ấy có đứa lấy chồng từ 15 tuổi, sang 23 đã sinh 5 đứa con, mặc quần ống xăn ống thả, với chiếc quần lụa ba biên co lên như lò xo, ấy vậy mà nhà chồng có việc,đàn ông ngồi uống trà nói chuyện, phụ nữ chợ búa, nhặt rau, cơm nước, dọn bàn rửa bát chén.
Quê mình con trai thường giữ việc nối dõi tông đường, trong nhà nếu chị em gái đông mà chỉ một con trai thì từ công việc nặng nhọc các chị em đều phải làm hết. Riêng cu nòi là không cần động tay động chân, đến bữa ăn cu nòi ăn trước, các con gái mới được ăn sau. Mẹ đi chợ về mua quà con gái chỉ đứng nấp ở gốc bếp hay gốc nhà nhìn con trai ăn quà , dù cho đứa con gái đó là em hay chị thì mặc nhiên không được hở răng đòi quà. Ăn xong vứt đống lá xuống đất thì con gái chia nhau dọn.
Nhà mình cũng vậy sinh năm chị em gái, mỗi lần sinh nở ba lại xách giỏ đi chợ mua thức ăn cho vợ. Ra đường gặp ai hỏi thăm vợ chú lại sinh rồi à Trai hay gái có lúc trả lời cụt lũn: "Con gái" nhưng cũng có lúc không trả lời người hỏi chỉ một hơi thở dài đầy ám ảnh.
Ảnh Tuấn Nguyễn.
Ký ức của mình nhớ rất rõ khi mẹ sinh người con thứ năm, mình khoảng 6 tuổi đi chợ và được bà hàng xóm hỏi:"Mẹ cháu lại sinh ra vịt trời à, ôi dào ôi nuôi lớn nó bay sạch lấy gì sau này nhờ đúng là không biết đẻ", ấm ức lắm nhưng mình cũng hiểu được thân phận con gái. Dù cả hai ba và mẹ mình đều là Thanh niên xung phong xuất ngũ về những cái định kiến xã hội phải là con trai, con trai mới gọi là đã đi lấy chồng và làm tròn trách nhiệm với nhà chồng.
Chị em gái mình lớn lên ríu rít, trời mưa hay nắng đều phải làm việc lam lũ. Đêm đến co ro trong tấm chăn, nói chuyện thì thầm không nói to. Ăn uống cần nhường nhịn, con trai thì chỉ cần đi chơi, về hầm hầm cái mặt ra lệnh: "Cơm tao đâu", nếu chạy không kịp thì con gái bị đánh nhừ đòn không dọn cơm cho quý tử ăn, con trời là thánh phái xuống.
Giá như được công bằng trong giới tính, chắc chắn những giọt nước mắt của các chị em gái không chảy mãi vào trong hay chảy ra ngoài không ngồi xó bếp để khóc không sợ sự đối xử bất công từ cha mẹ. Khi em gái gánh một gánh lúa hay gánh cỏ về nhà nhưng nếu được người anh cũng vào bếp nấu cơm, chia sẽ chắc những giọt mồ hôi chảy xuống vơi đi bớt mệt mỏi cần lắm một sự công bằng để lại ký ức cho các bé gái tổn thương. Ba mẹ sinh ra chúng ta là kiếp chị em, anh em vì sao con gái phải đầu tắt mặt tối làm vợ làm mẹ cũng đầu tắt mặt tối, luồn cúi đi cửa sau, con trai sai khiến đánh đập được cả chị và em gái, nói năng hỗn hào được cha mẹ cưng chiều, cháu ngoại không phải là cháu, cháu nội mới thực sự là cháu mình đâu ra cái định mệnh vậy ước một điều ngồi lại mĩm cười cùng nhau xoa dịu hết những gọt nước mắt đầy đau khổ của phụ nữ và em gái.
