Chuyện Chia Đất Canh Tác

Biết rằng 5 cô con gái chào đời là “Ngũ long công chúa”. Nhìn mình siêng năng nhanh nhẹn ba thường nói may quá có tôi ép buộc nên mới có nó: “Sau này chỉ có nhờ nó”. Chuyển chỗ ở mới không khí mát lành, đường trước nhà rộng thênh thang.

Sáng sớm từng đoàn học sinh đi học tiếng nói cười ríu rít, gà gáy canh ba thường nghe thấy tiếng đoàn người đi chợ, quê tôi chợ nhiều lắm, các sản phẩm lao động hầu hết tự cung tự cấp. Nếu lấy nhà tôi làm trung tâm và bán kính khoảng 10 km thì khoảng trên dưới 10 cái chợ.

Trường học 1,2,3 cấp đều gần nhà, nhà to đẹp hơn với nếp nhà gỗ 5 gian. Ngôi nhà đẹp và khang trang hồi đó được mua lại từ nếp nhà của ông bà nội. Gia đình tôi xin được chia đất để canh tác trước đây do thoát ly nên ông bà không để ý.

Hồi đó, làm hợp tác xã thì đất được chia theo nhân khẩu để trồng trọt, sau những lần trao đổi và hỏi rõ nguồn đất từ nhà nội. Ba mẹ tôi mới biết là số đất của nhà tôi đang được chú, thím (em trai của ba) canh tác. Lúc đầu dùng tình cảm để xin lại đất được phân cho các nhân khẩu của gia đình mình không được.

Sau nhiều đêm họp gia đình, tập trung đầy đủ các thành viên của bên nội nhưng không có kết quả. Thím vợ của chú nói: “mãnh đất nào tốt trả về cho anh/ chị thì nhà mình còn đất cằn cổi lấy gì để sống”, phải mất khoảng nữa năm trời nhưng gia đình vẫn không thể được chú thím ấy đồng ý. Nhà đông con không có mãnh đất nào để canh tác thì tương lai con cái không biết sẽ đi về đâu.

Hôm ấy, gia đình phải cần đến sự can thiệp của Hợp tác xã. Trong cuộc họp bà con tại trong thôn góp ý: “ai đang trồng trọt trên đất chú H (tên ba tôi) thì trả lại cho gia đình chú ấy”. Nếu không trả thì sẽ bị lập biên bản thu hồi và hợp tác có trách nhiệm trả lại.

Chủ nhiệm mang cả bản đồ ra đối chiếu. Tối đến cuộc chiến của chú thím tôi bắt đầu cãi vả, nhưng vẫn không chịu trả đất về cho gia đình tôi. Mẹ tôi, không có tiếng nói nhiều vì sinh con gái chỉ dùng nước mắt năn nỉ ba tôi.

Bình thường ông thấy lời nói của vợ đúng nên tiếp tục nhờ bên nội can thiệp để xin lại đất. Nhưng mỗi lần về đều mang trong mình hơi men cộng với bắt đầu thượng cẳng chân, hạ cẳng tay với vợ. Những trận đòn cứ vậy tiếp diễn với mẹ, ba luôn trong tình trạng say khướt và lý do ở đây là sinh con gái lấy đất làm gì. Chị em tôi cũng bị đánh. Chắc hẳn trong các bạn ai sống trong giai đoạn đó đều hiểu đươc hoàn cảnh gia đình tôi. Khi mẹ bất lực và bỏ đi lên ngoại để lại các em nheo nhóc tôi và chị thay phiên nhau chăm em.

Mẹ bỏ lên ngoại để lại mấy đứa em cho tôi và chị, em út thứ năm mới đang bú nhưng sáu bảy ngày mẹ vắng nhà, đúng như gà mất mẹ mọi thứ rối tung. Đứa bé khóc khát sữa, đứa lớn đòi cơm. Tôi và chị mới 7 - 8 tuổi. Cả xóm lúc đó cũng đều khó khăn. Chúng tôi lại phải đào khoai và luộc để ăn qua ngày. Những đúa trẻ thấp thỏm bồng bế nhau ra đường ngóng mẹ mỗi chiều.

Ngày đó cũng đến khi mẹ và ông ngoại về nhà vào một buổi chiều. Buổi họp gia đình gắt gao diễn ra vào buổi tối: Trong cuộc họp gia đình hôm đó có bác ruột tôi là anh em sinh đôi với ba nói “Trả mẹ tôi và đoàn con gái mà mẹ tôi sinh ra về luôn bên ngoại”.

 Bác tôi chỉ bằng tuổi ba tôi thôi nhưng phát biểu là vì không sinh được con trai nên không thể đòi hỏi.

Ông ngoại tôi nói:

“Mang chuông đi đánh đất người

 Chuông kêu xấu tiếng bởi người đánh chuông.”

Ông phân tích cặn kẻ chi tiết nghĩa làm người: Con gái (mẹ tôi) thời ấy con gái gả đi lấy chồng tuyệt đối không được bị trả về, nếu không sẽ xấu cả họ tộc và gia đình.

Thương con ông ngoại tôi nhịn, nhưng đồng thời cũng không để bác tôi vô lễ, nói không kiệm lời. Tư tưởng và định kiến phải sinh con trai làm cho bao gia đình rơi vào bế tắc. Bên cạnh đó lòng tham của con người đã bất chấp tình thân tạo nên bi kịch mất hòa thuận trong huynh đệ.

Với ba tôi lúc ấy ông rất kính trọng ông ngoại tôi. Ngoại là cán bộ tiền khởi tham gia chiến tranh chống Pháp. Ông sống mực thước từ tốn mọi người đều kính trọng ba tôi thức tĩnh, cuộc sống gia đình bớt sóng gió. Những phiên chợ mẹ và tôi vẫn tiếp tục.

Khi ba cứng rắn hơn đã đưa thẳng sự việc ra ngoài nhờ chính quyền địa phương giải quyết, bắt buộc trả đất canh tác của gia đình tôi. Chúng tôi cũng như bao đứa trẻ ngày ấy đều lao động, làm ruộng bắt đầu những tháng ngày làm nông cùng chị. Xung quanh xóm các bạn bằng tuổi cũng vậy. Tuy vất vả lắm nhưng không thấy mẹ mình khóc là tôi vui rồi, dù vất vả bao nhiêu tôi cũng chịu được, ngoài việc đồng áng ra, chúng tôi còn đi chợ bán hàng giúp mẹ.

Lại nói đến gia đình chú thím khi trả dần đất cho nhà tôi, nhưng vẫn không cam lòng. Nên ngày nào chúng tôi cũng cần nhìn sắc mặt ba để sống nếu thấy bóng ba về nhà bằng con đường từ nhà chú thím.

Có ruộng để cày cấy,con cái bắt đầu biết làm việc thấy khuôn mặt ba rạng rỡ hẳn. Nguồn sống của gia đình ổn hơn vì đến vụ mùa, chúng tôi đã có lúa gặt về.