Sẽ không còn ai gánh dùm bạn một đoạn đường, khi cơn mưa sắp tới bạn hãy chạy thật nhanh cho mình khỏi ướt, không còn ba đừng ngồi đó nũng nĩu, đừng kỳ vọng ai sẽ tới giúp bạn. Nếu trong cuộc đời bạn không ai đỡ được cho bạn thì bạn hãy cố gắng kiên cường xin bạn đừng khóc – “Khóc là hèn, rên là nhục”.
Ngồi bệt xuống đất vì đói, trong cái nắng gắt của đầu hè, tôi không biết tìm ai để hỏi, hết ra rồi vào, vài người ở chợ Long Hải – Đồng Nai lúc đó nhìn tôi e ngại, có bà nói chuyện rằng bé Thảo hôm đó vẫn ra ăn mít, trong lúc ăn có nói câu em ăn lần cuối và không ăn mít nữa, loáng thoáng chỉ có chừng đó và tôi suy nghĩ nát trên chuyến xe về nhà mà lòng trĩu nặng, có một anh ngồi bên cạnh cho tôi hai ổ bánh mì không và cứ vậy tôi tiết kiệm ăn ít một chút vì đi vài chặng xe mới bắt được chuyến xe đường dài về đến nhà. Ba vẫn ốm nặng nằm đó, em gái sau tôi đã đưa cháu con chị về nhà.
Ba đau nặng trong khi các em đông, tôi lại lao vào chợ búa công việc và tiếp tục những tháng ngày lầm lủi mong kiếm được ít tiền để chữa chạy cho ba. Bệnh của ông nặng, gia đình túng quẫn, gắng gượng được 2 tháng 10 ngày kể từ ngày chị mất ông cũng ra đi.
Một đoạn đường phút cuối, tôi cũng đến chậm mất bởi ngày hôm trước tôi phải chở hàng đi bán, lúc đạp xe đi từ Ba Đồn ra ngoài Quảng Kim, trời nắng gắt, đường xa gần 50 km, hàng hóa cồng kềnh, khoảng 13h tôi thấy nóng ruột như linh cảm có điều gì đó bất thường, trong người không bình thường cứ muốn quay xe về nhưng nếu quay xe về thì không có một đồng tiền nào chạy thuốc cho ba, buổi giáp hạt này càng khốn khó, cái bụng ba lúc đó ngày một to lên.
Mẹ tôi vẫn luôn túc trực bên ông, từ ăn uống và những lúc ông không còn kiểm soát được đại tiện. Bà dùng ống cây đủ đủ thổi vào hậu môn ông để giúp ông, những cơn đau cứ vậy ngày qua ngày ông trút hơi thở cuối cùng trên tay mẹ tôi.
Ngày hôm sau tôi vừa qua bến đò Cửa Hác về nhà, có bác chèo đò nhắc nhở con chạy về gấp đi, tại sao vùng nhà của con lại thấy có tiếng trống, tôi đạp xe nhanh nhất có thể nhưng càng cố đạp thì quảng đường 3km cuối cùng ấy càng xa tít.
Đến ngõ nhà, có ông trong họ gọi tôi cháu bỏ dây buộc tóc màu đỏ ra đã rồi chạy theo ba cho kịp đưa ba đi một đoạn đường, tôi không biết thực hay mơ, mơ giữa đời thực tôi đã không còn ba nữa, nhưng lúc đó tôi không hề rơi gọt nước mắt nào, ba tôi là người khỏe mạnh, là đại đội trưởng TNXP chống Mỹ. Ba tôi đã không chết dưới làn bom đạn của kẻ thù tại sao bây giờ tôi lại tin vào điều vớ vẫn là ba không còn, Ba tôi vẫn rất khỏe mạnh dù trong người ông có vết đạn là vết thương chiến tranh vài mãnh đạn bay sượt qua người có điểm vào gan, nhưng về đời thường ông vẫn là người cường tráng. Chòm sao Kim Ngưu chế ngự, ông có sức khỏe dồi dào, việc đồng áng ông lo toan hết không bận tâm mẹ tôi chỉ cần sinh con xinh đẹp là được.
Thế nhưng ngay tại giây phút ấy tôi chưa bao giờ tin là mình mất ba mãi mãi, khi vừa mất hình bóng của chị, tôi đâu tin rằng ba cũng không còn, tôi không khóc, tôi đi xong rồi chạy đên xô đoàn người nhìn xuống chỗ ba nằm, tôi vẫn không chảy giọt nước mắt nào. Tôi quay về và lên kế hoạch sắp xếp cảm ơn họ hàng bà con lối xóm đã tiễn chân ba tôi đoạn đường cuối cùng đó, tất cả các em còn bé đứa út mới hơn 5 tuổi. Ba ra đi giữa mùa giáp hạt, tôi mà khóc kêu thì ai sẽ là điểm tựa cho gia đình giây phút ấy, mẹ tôi bà khóc và lịm đi, còn bị có 1 người trong gia tộc nói nặng lời nhưng bà vẫn kiềm chế.
Ba ngày sau tôi ra ngồi giữa cánh đồng khóc như ngây dại, tôi không còn biết mình đang làm gì và cứ thế nhìn từng bụi cỏ ven đường thửa ruộng đâu đây cũng có hình bóng của ba. Ba tôi đã chỉ cho chị em tôi biết làm nông, biết cày cấy, biết vơ cỏ, nhổ mạ, biết là Ba rất nóng tính nhưng thường ông vẫn chỉ bảo chúng tôi rất nhiều. Năm học lớp 12, tôi được chọn đi thi cấy cấp huyện ấy vậy mà còn đâu hình bóng của Ba sớm tối, hoặc thấp thoáng trên mãnh ruộng chờ vợ hoặc con mang đồ ăn ra đồng, tôi khóc cho trời đất thấu rằng từ nay tôi đã không còn Ba nữa, nước mắt cứ vậy tuôn ra, trời đã nhá nhem tối, tôi gạt nước mắt để lại khuôn mặt ráo hoảnh bước trên con đường về nhà, lúc bước về nhà nhìn đoàn em thơ ngây đứng đó mắt vẫn ngơ ngác và vui, có đứa hỏi sao chị về nhà muộn thế, chiều đến dọn mâm cơm ra ăn mẹ toàn khóc.
Bà khóc mỗi đêm day dứt đau đớn, có những lúc bà ôm lấy ảnh của ba và khóc.
….Chín tháng nay vắng vẻ anh trong nhà
Đi thì chớ về nhà thì nhớ
Ôm ảnh anh, em khóc thành tiếng
Như ngày nào còn đứng giữa đám tang….
Phải chăng con tim nhân gian chưa từng độ lượng - như lời bài hát của TCS.
Khi đoàn con ngơ ngác đứa con lớn nhất là tôi 20 tuổi.
Em gái tôi lúc đó ba mất xong lại khăn gói lên đường vào Nam do đang giở dang công việc. Một mẫu ruộng, cơm áo ngặt nghèo tính sao cho đủ.
Một mình tôi thơ thẩn cố gắng với ruộng đồng, những ngày trời mưa sấm chớp gánh lúa trên vai tôi lại bước cao bước thấp khóc giàn dụa nước mắt dưới những cơn mưa nặng hạt. Nhìn đoàn em chưa lớn được, tôi đôi lúc tưởng mình không thể gánh nổi cái gánh mà Ba tôi đã để lại cho mẹ và tôi.
Gánh quá nặng rồi làm sao đây!
Mẹ và tôi như đôi bạn, có những chuyện chỉ còn lại mẹ và tôi mẹ bắt đầu chợ búa nhiều hơn, lúc còn Ba thì bà ít khi quan tâm ruộng đồng nhưng bây giờ bà cũng vác cuốc ra đồng cùng tôi, biết mẹ sinh nở nhiều cơ thể không khỏe, tôi cũng không như bạn bao khác tôi cơ thể yếu nhưng cố gắng nhất có thể làm để cho mẹ vui, có điểm tựa là tôi, tôi chỉ ước giá mẹ sinh tôi là con trai, nhưng giờ nghĩ lại tôi vẫn thấy mẹ sinh tôi là con gái rất đúng, đôi lúc đau quặn cả lưng vì một thế khom người không đứng lên được mà tưởng chừng như mình không còn trụ được trong kiếp làm nông.
Sức mạnh tiền ẩn ở đâu cho trong tôi?
Quê tôi ngày ấy phong tục phong kiến vẫn còn nặng nề, mồ côi cha là cả một vấn đề đau khổ nhất, họ hàng bên nội sẽ quay lưng, mẹ lấy chồng biệt khách mà, kiên cường vẫn là thước đo để cùng mẹ mình vượt qua những tháng ngày tủi thân đầy giông bão. Nhưng làm nông mùa vụ thất bát, những khó khăn vẫn chồng chất, mỗi năm một mùa bão lũ vẫn bị đói giáp hạt.
Lối đi nào cho tuổi 20?
Đôi lúc ngồi nhìn đoàn em mình tôi cảm thấy lạnh ở sống lưng, Sau cú chìm đò mẹ sắp mất mẹ tôi giật mình liên tục. Đứng sao cho vững khi không còn Ba mình bên cạnh kiên cường là liều thuốc cho tôi.
Làm sao để tìm lại chị mình khi nằm lại đất khách quê người?
