Thật thà là cha khôn khéo.
Người thật thà luôn nói chính diện vào sự việc có hoặc không. Tôi và bạn đều vậy, nếu nói thật trung thực thẳng thắn có thể trông sự việc này mình trở thành người hùng, nhưng sự việc khác bạn lại trở thành người xấu. Cho dù còn là một đứa trẻ hay đã trưởng thành, có địa vị xã hội hay không thì lời nói đôi khi không biết đúng hay sai để phán xét đôi lúc lời nói thật có được chấp nhận không?
Mẹ à, Cái tát mẹ dành cho chị mà con thấy mình đau cả cuộc đời này. Con nhớ có lần chị và con ở nhà trong nhà, hồi ấy con cũng khoảng 10 tuổi, chị 11 tuổi, hôm ấy ba và mẹ đi vắng, chiều về đã mất ổ trứng gà. Sau một hồi tra hỏi đứa nào đã tự ý bán trứng gà đi.
Nhưng hai chị em con đều không làm điều xấu hổ đó. Mẹ đứng lên tố cáo và truy cho ra. Biết rằng nhà mình khó khăn, nhưng thực tế các con được dạy rất tốt, luôn nghe lời người lớn, không trộm cắp vặt, có chăng thì ra đường chỉ là tuổi non nớt đào củ khoai lang chùi chùi vào áo rồi bỏ vào miệng nhai ngấu nghiến. Con biết có nói nhiều đi nữa, có giải trình thì lúc đó cách dạy của ba mẹ đối với hai chị em con là trận đòn nát thịt, róc xương.
Đành rằng thương con cho roi cho vọt? Ghét con cho ngọt cho bùi. Nhưng với các con lúc ấy không biết ổ trứng gà ấy ai ăn cắp mất. Hôm đó có các bạn cắt cỏ đến nhà chơi. Khi thấy bóng ba mẹ về các bạn đã chạy cửa sau về hết. Con biết chữ để viết lên đây, mà con viết lại cuộc đời và cảm nhận của riêng con. Con bây đang làm mẹ, và con muốn viết cho những người mẹ, đặc biệt là những người mẹ ở quê.
Con cái đến với cha mẹ đều có nguyên do và căn tu, con tự hào lắm vì được mình là kết tinh của ba, mẹ hai người rất giỏi. Rất may mắn con được thừa hưởng trí nhớ siêu phàm của ba, và sự hài hước của mẹ. Dù ban đêm trời tối như mực một mình ba chèo thuyền (chở vợ) là mẹ vượt đường Sông Son lên tận Khương Hà, nhưng dưới ánh trăng mờ mờ ấy ba vẫn nhớ từng lối rẽ của đoạn đường sông khúc khuỷu gần 20 km. Băng qua hai bên bờ sông không bóng nhà, luồn lách khúc khuỷu và cập bến chợ lúc trời lờ mờ sáng. (con nghe mẹ kể, khi ấy mẹ mang thai con)
Nhưng mất ổ trứng gà, mẹ và ba lúc đó chắc chỉ muốn dạy các con tính thật thà, không được ăn cắp và gian dối, nên đã đánh cả hai một trận đòn khiếp vía. Cây tre ba chặt và cầm trong tay là cây lá đã ngã vàng, hai chị em chỉ oằn người kêu cứu và xin tha, tha cho sự non dại đã làm mất ổ trứng gà.
Cả thân con và chị, từ mông xuống chân các con nát bươm không thể ngồi dậy được vì ba giáng roi đau lắm, các con đã sai vì không biết ai đã ăn cắp mất, nhưng thú thật lúc đó trận đòn ấy không dừng lại, và ba thì rất nóng, mẹ thì đứng bên cạnh nói vào là phải đánh cho công nhận, bao giờ công nhận đã luộc ăn rồi thì mới tha. Đành rằng nhà mình đói, khổ, nhưng các con đã được dạy không nói láo, không ăn cắp, không ăn vụng, đi ra đường gặp nhặt được cái gì của ai phải tìm cho được người mất trả lại. Cả làng ai cũng biết các con ngoan và lễ phép.
Con đã từng đứng yên một chỗ vòng tay chào người lớn khi tan học về đến khi trời chập tối mới dám về bởi lúc đó đã hết người lớn đi trên đường.
Cái làng nhỏ quê mình hồi ấy, cũng còn khó khăn, nhưng con không lý giải được cách dạy con của cả làng vậy, đánh và đánh, các gia đình khác cũng vậy, hồi đó chỉ biết mặc định một điều mình là con gái lớn lên không giúp gì cho ba, mẹ nên con và chị cố gắng lắm, cố gắng làm sao cho ba mẹ nhờ mình khi còn bên cạnh. Sợ một ngày lớn lên, chúng con sẽ bước theo chồng như định mệnh và không giúp gì cho ba mẹ vì là phận gái.
Trận đòn ấy con cảm ơn mẹ vô cùng, vì con hiểu rõ hơn đời không có đúng, chẳng có sai. Chẳng có trắng và đen, nó chỉ là cảm nhận trong mỗi con người vì khi bị đánh không còn chịu được nữa hai chị chị em đã khóc hết nước mắt và hứng chịu nhiều roi đòn vì lời mình nói rất thật nhưng lời nói thật đó không được chấp nhận.
Gạt giọt nước mắt và nhìn sang chị, ánh mắt con và chị nhìn nhau tìm lối thoát. Chị cũng khóc cùng con vì đau lắm, con bảo chị: “nói nhỏ để ba không nghe rõ, hay chị cứ nhận đi, nhận là chị luộc ăn đi rồi may ra ba hết giận và mạ không đứng bên phân tích nhiều nữa thì hai chị em mới được tha, ánh mắt chị ra hiệu không nói dối, đánh chết cũng được nhưng tuyệt đối không nói dối. Thế nhưng sự thật đâu là gì khi hai chị em không công nhận. Cuối cùng chị nói: Cho con nói sự thật, sáng nay con đã luộc và một mình ăn hết ổ trứng gà, em không biết, vì em có chạy ra ngoài đường lâu mới về. Ba dừng roi nghe kể lại chi tiết.
- Con luộc cho những ai:
Con chia đều cho các bạn và con ăn.
Mẹ đứng bên nghe như phán đoán đúng sai
- Rồi mẹ nói: Nhận thế ngay từ đầu chả tốt hơn là bị đánh mới khai nhận
Hai chị em nhìn nhau, mà cảm ơn ba mẹ đã được tha, nhưng sự thật đằng sau để được tha đó là lời nói dối.
Sáng hôm sau: Ba mặc quần áo đi họp HTX nuôi cá, mẹ ngồi nhóm lửa đồng thời luộc khoảng 5 hay 6 quả trứng vịt. Chính con cũng soạn sửa quần áo đến trường. Chiếc áo màu nâu mà được suất vải vì gia đình chính sách mẹ khéo tay tự cắt may cho con, đang chuẩn bị bước đi thì nghe mẹ nói với chị. Trứng hôm nay chỉ được chia cho em và mấy em nhỏ còn chị sẽ không được ăn vì hôm qua đã ăn nhiều rồi.
Chị òa khóc nức nở và nói: “Con nói dối vậy để khỏi bị đánh cả hai chị em chứ ổ trứng mất không phải con luộc ăn. Lời nói nào là đúng, là sai, từ đó về sau con thường cân nhắc kỹ câu từ khi mình nói.
Trách nhiệm nhận biết đúng sai và sự khuất phục trước quyền lực của ba mẹ có lẽ ảnh hưởng rất lớn cho sự phát triển của chị em tôi. Đó là một quá trình hình thành lâu dài từ thơ ấu đến trưởng thành. Chịu đựng đúng và chịu đựng sai có thể đều tránh được roi đòn nhưng sự phán triển đằng sau đó sẽ rẻ hướng khác rõ ràng trong tính cách cũng như niềm tin cuộc sống. Tôi đã thực sự nhận biết và trưởng thành hơn trong cách nói sự thật.
Cho phép bạn can đảm nói nói sự thật và đối mặt. Chìa khóa mở niềm tin không bao gồm áp lực từ người khác để phải chọn nói dối.